Krytyka prasowa ma swoje granice

Gdyby pozbawić dziennikarzy możliwości krytykowania, prasa byłaby jak puder, który ukrywa niedoskonałości. Krytyka prasowa ma jednak swoją granicę, której przekroczenie może doprowadzić do wytoczenia sprawy sądowej dziennikarzowi.

Funkcja krytyki prasowej

Krytyka prasowa umożliwia odbiorcom uzyskanie informacji o zdarzeniach i osobach, którym dziennikarz przypisuje negatywną cechę. Pozwala na napiętnowanie zjawisk nieakceptowanych, a czasami nawet na ich wyeliminowanie.

Granica dopuszczalnej krytyki

Kiedy dziennikarz przygotowuje się do opublikowania krytycznego materiału zawsze będzie musiał zadać sobie pytanie – gdzie jest granica, której przekroczenie stworzy ryzyko pociągnięcia do odpowiedzialności, np. za naruszenie dobrego imienia.

Odpowiedź nie jest jednoznaczna, zawsze zależała będzie od indywidualnego przypadku. Generalną zasadą jest, że osoby, które pełnią funkcję publiczną mogą być potraktowane rygorystycznie, natomiast, krytyka osób prywatnych to rzadkość, a możliwość stosowania krytycznego opisu jest zdecydowanie mniejsza.

Pewną wskazówką jest sposób opisu, jaki zastosuje dziennikarz. Jeżeli w materiale posługujemy się ironią czy sarkazmem, to pole do popisu jest dosyć spore. Natomiast nie nieograniczone.

Fakty

Fundamentalne znaczenie ma to, czy dziennikarz tworzący materiał, odnosi się faktów, które są prawdziwe. Opieranie się na informacjach nieprawdziwych i budowanie na tym krytycznej wypowiedzi z reguły nie uchroni dziennikarza przed odpowiedzialnością.

Może być tak, że prawdy nie można jednoznacznie ustalić, ale jest wysokie prawdopodobieństwo, że dany fakt jest prawdziwy. Jak w takim przypadku wybronić się przed zarzutem niedozwolonej krytyki?

Rzetelność i staranność

Kluczowe znaczenie będzie miała rzetelność i staranność dziennikarska. To stopień pracy, jaką włoży dziennikarz w dojściu do ustalenia prawdy będzie przesądzał o tym czy poniesie on odpowiedzialność.

Zasadą jest, że im większy stawiamy zarzut, tym większą należy wykazać się starannością i rzetelnością.

Jak krytykować?

Krytyka powinna być nakierowana raczej na postępowanie danej osoby, sposób pełnienia przez nią funkcji, a nie na samą osobę (chociaż rozróżnienie tych sfer będzie raczej mało czytelne). W każdym razie powinno się unikać takich sformułowań, które w jawny sposób naruszają czyjąś godność.

Kary za ograniczanie prawa do krytyki

Znaczenie krytyki prasowej, jako elementu swobody wypowiedzi i środka oddziaływania na społeczeństwo jest nieprzecenione. Utrudnianie czy uniemożliwienie publikacji krytycznych materiałów prasowych, a także podejmowanie działań tłumiących krytykę dziennikarską jest zakazane pod groźbą kary grzywny lub ograniczenia wolności.