Aby praca w terenie była legalna, dziennikarz musi zdawać sobie sprawę, że wejście do określonych miejsc bądź przebywanie w tych miejscach pomimo żądania ich opuszczenia, stanowi naruszenie porządku prawnego i może wiązać się z odpowiedzialnością karną.
Każdy ma prawo do prywatności, spokojnego przebywania w pomieszczeniach i ochrony przed wtargnięciem do miejsca, którym dysponuje. Prawo karne wskazuje miejsca, które są chronione przed niepowołaną obecnością, osoby uprawnione do korzystania z ochrony oraz konsekwencje naruszenia „miru domowego”.
Miejsca chronione
Co do zasady miejscami chronionymi są:
- dom,
- mieszkanie (lokal przeznaczony do zamieszkiwania),
- lokal (inny niż przeznaczony na cele mieszkalne, np. biuro, sklep, kościół, instytucja państwowa itp.),
- pomieszczenie (powierzchnia wydzielona ścianami, np. garaż, altanka, a także przyczepa kempingowa, samochód czy namiot),
- ogrodzony teren (powierzchnia odgrodzona w widoczny sposób od terenu nieodgrodzonego np. płotem, żywopłotem, słupami połączonymi liną).
Popełnienie przestępstwa
Przestępstwo naruszenia „miru domowego” może być popełnione na dwa sposoby:
- poprzez wdarcie się do miejsca chronionego; przy czym bez znaczenia jest czy osoba uprawniona wyartykułowała zakaz wejścia wprost czy też wynika to z zachowania takiej osoby np. poprzez zamknięcie drzwi lub bramy,
- niezrealizowanie żądania osoby, która do miejsca chronionego jest uprawniona. Nie ma znaczenia czy osoba dostała się do miejsca chronionego w sposób legalny czy też nielegalny (wdarcie się), istotne jest natomiast, aby żądanie to było wyrażone w sposób zrozumiały i jednoznacznie wskazujący że pozostawanie dziennikarza w danym miejscu jest sprzeczne z wolą osoby uprawnionej.
Osoba uprawniona
Taką osobą będzie przede wszystkim ten, kto ma tytuł do dysponowania danym miejscem (np. właściciel, najemca), ale także osoba która została upoważniona do decydowania kto i w jakim miejscu może przebywać (np. stróż, sąsiad, ochrona).
Miejsce publiczne
Chociaż prawo karne wśród miejsc chronionych przed naruszeniem „miru domowego” nie wymienia wprost miejsca publicznego (tu: lokalu publicznego), to zgodnie ze stanowiskiem sądów należy przyjąć, iż takie miejsca również objęte są ochroną.
W szczególności brak podporządkowania się dziennikarza żądaniu osoby uprawnionej do opuszczenia lokalu, do którego mógł swobodnie wejść, będzie stanowiło podstawę do jego oskarżenia.
Zagrożenie karą
Przestępstwo naruszenia „miru domowego” stanowi występek zagrożony karami: grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Przykłady kierowania oskarżeń o naruszenie „miru domowego” znajdziesz TUTAJ i TUTAJ.
