Kuliś przeciwko Polsce – wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 18 marca 2008 r.; skarga nr 15601/02.
Cudowne lata 90.
Kiedy oglądałem pierwszy raz Uprowadzenie Agaty (1993) byłem w pierwszych klasach podstawówki. Niby gdzieś tam słyszałem, że film nawiązuje do prawdziwej historii, ale szczerze – niewiele mnie to interesowało. Aż tu nagle (!) … takie orzeczenie znalazłem 🙂
Skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w 2002 r. wniósł Mirosław Kuliś, właściciel wydawnictwa “Westa-Druk”, które wydaje tygodnik “Angora”.
W 1992 r. w tygodniku opublikowano wywiad z adwokatem, pełnomocnikiem małżeństwa, które rzekomo porwało 17-letnią dziewczynę, córkę wicemarszałka Sejmu – A. Kerna.
Pełnomocnik zarzucił wicemarszałkowi nadużycie władzy i przekazywanie fałszywych informacji, odniósł się również do relacji rodzinnych wicemarszałka, które ocenił zdecydowanie negatywnie.
Ocena sądów polskich
Państwo Kern wystąpili przeciwko wydawnictwu z pozwem wskazując, że opublikowanie zarzutów pełnomocnika naruszyło ich dobra osobiste.
Żądanie pozwu wynika m.in. z tego przepisu prawa prasowego:
Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia, chyba że wiąże się to bezpośrednio z działalnością publiczną danej osoby.
Wydawnictwo przegrało proces przed sądem pierwszej instancji, sądem odwoławczym, a także przed Sądem Najwyższym.
W ocenie sądów polskich, opublikowanie treści (wypowiedzi pełnomocnika) naruszających dobra osobiste, bez sprawdzenia ich prawdziwości stanowi uzasadnienie dla przyznania państwu Kern racji.
Podkreślano przy tym, że wydawca przed publikacją materiału dysponował środkami, które umożliwiały zapobiegnięcie naruszenia dóbr osobistych. De facto oznaczało to, że w Angorze nie mógł ukazać się wywiad w takim kształcie w jakim go opublikowano. Uznano, iż nie stanowi także usprawiedliwienia okoliczność, że przytoczono wypowiedzi adwokata, który zobowiązany jest do szczególnej dyscypliny wypowiedzi.
Ocena ETPCz
Wydawca złożył skargę do ETPCz powołując się na art. 10 (link do tekstu Konwencji znajdziesz TUTAJ).
Trybunał przypomniał, że w sprawach stanowiących przedmiot zainteresowania opinii publicznej, możliwość ograniczenia wolności wypowiedzi dziennikarskiej jest niewielka. Ponadto osoba sprawująca funkcje publiczną musi liczyć się z tym, że zakres dozwolonej krytyki jest szerszy niż w przypadku osób prywatnych.
Artykuł, który ukazał się w “Angorze” odnosił się do wydarzeń, które w tamtym czasie były przedmiotem szczególnego zainteresowania polskich mediów. Wicemarszałek Kern poprzez złożenie oświadczenia w telewizji o poszukiwaniu porwanej córki (co jak się później okazał nie miało miejsca) upublicznił tą sferę swojego życia osobistego. W ten sposób sprawy związane z życiem prywatnym pana Kerna zostały powiązane z jego pozycją jako polityka i poddane pod debatę publiczną.
Trybunał uznał ostatecznie, iż skarga wydawcy jest uzasadniona.
Tytuł wpisu zaczerpnięto z tytułu piosenki S. Krajewskiego „Czekasz na tę jedną chwilę” z albumu – muzyki do filmu „Uprowadzenie Agaty”.
Zdjęcie: kadr z filmu „Uprowadzenie Agaty”, reżyseria i scenariusz: M. Piwowski, producent: Heritage Films, 1993 r.
Tekst wyroku znajdziesz TUTAJ.
A tu ciekawy wywiad przeprowadzony z Panią Moniką Kern.
