close
sejm

TEKST ZAKTUALIZOWANY NA DZIEŃ 12 GRUDNIA 2017 R.

Wprowadzenie zmian do prawa prasowego wynika z konieczności wdrożenia wyroku ETPCz wydanego po skardze redaktora Wizerkaniuka przeciwko Polsce.

Treść powyższego wyroku znajdziesz TUTAJ.

Trybunał uznał, że sankcja karna za odmowę lub nieprawidłowe przeprowadzenie autoryzacji, którą przewiduje art. 49 prawa prasowego jest nadmierna i nieproporcjonalna.

Przy okazji zmian dotyczących karalności dziennikarza projekt zapowiada też inne zmiany.

Ale po kolei:

Autoryzacja

Tematyka autoryzacji była już poruszana na blogu. Informacje dotyczące praktycznego funkcjonowania prawa do autoryzowania treści znajdziesz TUTAJ, natomiast karalności za jej brak TUTAJ.

Do ustawy prawo prasowe wprowadzono nowy przepis, który szczegółowo reguluje kwestię autoryzowania wypowiedzi.

Dziennikarz nadal nie będzie mógł odmówić osobie, która udziela informacji, autoryzowania (jej) dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była ona uprzednio publikowana, lub była wygłoszona publicznie.

Pojawiające się od czasu do czasu wątpliwości czy osoba wypowiadająca się publicznie może żądać autoryzacji treści, które wygłosiła zostały więc rozwiane – wygłoszona publicznie wypowiedź nie musi być autoryzowana.

Nowelizacja zapowiada wprowadzenie bardzo istotnego obowiązku dziennikarskiego, który będzie polegał na konieczność uprzedniego poinformowania osoby wypowiadającej się o przysługującym jej prawie do autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi.

Osoba, która zechce autoryzować tekst, niezwłocznie po uzyskaniu ww. informacji od dziennikarza musi zgłosić swoje żądanie.

Autoryzacji należy dokonać niezwłocznie, najpóźniej w ciągu:

  • 6 godzinw odniesieniu do dzienników,
  • 24 godzinw odniesieniu do czasopism.

od udzielenia wypowiedzi.

Dziennikarz i osoba wypowiadająca się mogą umówić się inaczej – skrócić lub wydłużyć czas na autoryzację.

Czas 6 lub 24 godzin należy liczyć od chwili przekazania tekstu wypowiedzi osobie udzielającej informacji, w taki sposób, aby osoba ta mogła się zapoznać z treścią materiału.

Nieprzekazanie autoryzacji w powyższych terminach będzie oznaczało, że osoba wypowiadająca się wyraziła zgodę na publikację wypowiedzi w brzmieniu przedstawionym przez dziennikarza.

Zaproponowanie przez osobę wypowiadająca się nowych pytań, przekazanie przez nią nowych informacji lub odpowiedzi, a także propozycja zmiany kolejności wypowiedzi w przedstawionym przez dziennikarza materiale nie będzie stanowiło autoryzacji. Takie propozycje będą równoznaczne z brakiem autoryzacji, a więc po upływie 6/24 godzin dziennikarz będzie mógł opublikować pierwotna wypowiedź.

Co do odpowiedzialności karnej dziennikarza za brak umożliwienia autoryzacji, nie do końca zgodziłbym się z opinią, że zostaje ona usunięta. Takie działanie dziennikarza nie będzie już jednak przestępstwem a wykroczeniem (czego zresztą nikt nie ukrywa) zagrożonym karą grzywny (od 20,00 do 5.000,00 zł), którego dziennikarz nie popełni gdy publikuje wypowiedź identyczną z udzieloną przez osobę udzielającą informacji.

Obowiązek realizowania ogólnej polityki programowej redakcji

Informację, na czym polegał obowiązek realizacji linii programowej redakcji znajdziesz TUTAJ.

Zmiana przepisów spowodowała uchylenie tego obowiązku.

Niezależność dziennikarza

Na miejsce ww. obowiązku wprowadzono dwa bardzo istotne uprawnienia dla dziennikarza:

  1. prawo odmowy wykonania polecenia służbowego, jeżeli od dziennikarza oczekuje się publikacji, która łamie zasady rzetelności, obiektywizmu i staranności zawodowej;
  2. brak zgody na publikację materiału prasowego, jeżeli wprowadzono do niego zmiany wypaczające sens i wymowę.

Posłowie Komisji Kultury i Środków Przekazu w taki m.in. sposób argumentowali konieczność wprowadzenia powyższych zmian:

Panie pośle, ja sobie wyobrażam sytuację, że (…) ktoś mnie prosi: przygotuj materiał – nie wiem – na Czabańskiego. Ja wtedy odmawiam, bo uważam, że będzie nierzetelne (…)

Pełen zapis przebiegu posiedzenia KSP z dnia 28 września 2017 r. znajdziesz TUTAJ.  

Karalność redaktora naczelnego

O tym kto może, a kto nie może być redaktorem naczelnym poświęcony zostanie osobny wpis. W tym miejscu przeklejam wyłącznie treść przepisu obowiązującego od dnia wejścia w życie zmiany i jego dotychczasową wersję.

Przepis obowiązujący (nowy):

Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie może być osoba skazana za zbrodnię wymienioną w rozdziale XVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (tj. m.in.: zamach stanu, zamach na konstytucyjny organ RP, szpiegostwo, znieważenie narodu lub państwa polskiego, znieważenie prezydenta RP,  publiczne znieważenie znaku lub symbolu państwowego, i in.), jeżeli nie upłynął okres 10 lat od zakończenia odbywania kary, oraz osoba skazana za występek tego samego rodzaju, jeżeli nie upłynął okres 3 lat od zakończenia odbywania kary, osoba skazana za przestępstwo popełnione w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, a także osoba, która co najmniej trzykrotnie była karana za przestępstwa określone w ustawie – Prawo prasowe. Organ rejestracyjny w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych może zwolnić redaktora naczelnego od wymogu posiadania obywatelstwa polskiego.

Przepis dotychczasowy:

Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie może być osoba skazana za zbrodnie przeciwko podstawowym interesom politycznym i gospodarczym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, jeżeli nie upłynął okres 10 lat od zakończenia odbywania kary, oraz osoba skazana za występki tego samego rodzaju, jeżeli nie upłynął okres 3 lat od zakończenia odbywania kary, osoba skazana za przestępstwo popełnione z niskich pobudek, a także osoba, która co najmniej trzykrotnie była karana za przestępstwa określone w ustawie – Prawo prasowe. Organ rejestracyjny w uzgodnieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych może zwolnić redaktora naczelnego od wymogu posiadania obywatelstwa polskiego.

Rada prasowa

Do czasu wprowadzenia omawianej zmiany prawo prasowe przewidywało funkcjonowanie, działającej przy Prezesie Rady Ministrów Rady prasowej. Od 1988 r. nie została ona powołana.

Dla zainteresowanych wklejam link do ciekawego artykułu na ten temat.

Przepisy dotyczące Rady prasowej zostały uchylone.

Dekomunizacja

Z przepisów prawa prasowego usunięto fragmenty, w których ustawa posługiwała się odniesieniami do PRL’u: Rzeczpospolitej Ludowej czy rad narodowych. Zapisy te zastąpiono odpowiednio: Rzeczpospolitą Polską i organami stanowiącymi jednostek samorządu terytorialnego.

Wejście ustawy zmieniającej w życie

Powyższe zmiany do ustawy prawo prasowe wchodzą w życie w dniu 12 grudnia 2017 r.

Istotny natomiast jest tzw. przepis przejściowy, który przewiduje, że:

Do autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi udzielonej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.


Zainteresowanych szczegółami dotyczącymi procesu legislacyjnego odsyłam na stronę Sejmu RP.

Wydrukuj
Tags : art. 49autoryzacjaETPCzlinia programowaprzestępstwo prasoweredaktor naczelny

Dodaj komentarz