Tajemnica dziennikarska często postrzegana jest jako uprawnienie dziennikarza do nieujawniania źródła pochodzenia informacji. Ten szczególny stosunek zaufania jest jednak przede wszystkim gwarancją dla informatora, że jego osoba nie zostanie ujawniona.
Informatorowi, który współpracuje z dziennikarzem nie zawsze będzie zależało na ujawnieniu swoich personaliów, źródła pochodzenia informacji czy sposobu ich pozyskania.
Motywów działania tyle, ilu informatorów, a zakładanie, że ktoś przekazuje informacje nie czyniąc tego we własnym interesie jest raczej mało profesjonalne i naiwne.
Zastrzeżenie informatora
Niezależnie od tego jak dziennikarz ocenia wiarygodność informatora, pobudki jego działania czy legalność pochodzenia informacji, zawsze spoczywał będzie na nim obowiązek zachowania pewnych informacji w tajemnicy, pod warunkiem, że informator to zastrzeże.
Dziennikarz co do zasady nie musi informować o ww. zastrzeżeniu, ale należałoby to, co najmniej rozważyć. Po pierwsze dlatego, że prawo nakłada na dziennikarza generalny obowiązek ochrony interesów informatora. Po drugie dlatego, że ujawnienie źródła informacji może spowodować brak zaufania do dziennikarza.
Tajemnica dziennikarska, a proces sądowy
Zastrzeżenie przez informatora poufności będzie obligowało do nieujawniania informacji także w procesie cywilnym czy karnym dziennikarza, który wytoczony zostanie po opublikowaniu materiału prasowego. Warto więc, uprzednio postarać się o uzyskanie zgody informatora na wyjawienie tych informacji przed sądem.
Co obejmuje tajemnica dziennikarska?
Obowiązek zachowania tajemnicy dziennikarskiej dotyczy:
- wszelkich danych, które pozwolą na ustalenie (nawet pośrednio) tożsamości informatora
- informacji, których ujawnienie mogłoby spowodować, że dobra (takie jak np. dobre imię, godność, tajemnica przedsiębiorstwa, tajemnica zawodowa, dane wrażliwe przedsiębiorstwa itp.) innych osób (dotyczy to wszystkich osób, na których publikacja może mieć wpływ) zostaną naruszone.
Naruszenie dóbr osób trzecich
Inaczej niż w przypadku danych umożliwiających ustalenie tożsamości informatora, decyzja o publikacji informacji naruszających chronione prawem dobra osób trzecich nie jest uzależniona od wcześniejszego zastrzeżenia zachowania tajemnicy dziennikarskiej. To sam dziennikarz będzie musiał rozważyć czy publikacja pewnych informacji nie naruszy dóbr tych innych osób.
Nie ma natomiast wątpliwości, że nie naruszy tajemnicy dziennikarskiej publikacja takiej informacji, która co prawda mogłaby godzić w czyjeś dobro, ale nie jest ono dobrem chronionym. Dla przykładu: ujawnienie informacji o popełnieniu przestępstwa (osoby trzeciej, nie informatora) nie będzie stanowiło naruszenia tajemnicy.
Szczególna ochrona informatorów
Warto wspomnieć na koniec, że informatorzy chronieni są przed ujawnieniem tajemnicy dziennikarskiej w sposób szczególny. Takie działanie dziennikarza jest bowiem przestępstwem, za które grozi kara grzywny albo ograniczenia wolności.
